ANTARA KAEDAH DAN USUL

Jawapan

Kaedah-kaedah fiqah ataupun disebut sebagai qawaid fiqhiyah adalah teori umum yang terkandung di dalamnya masalah-masalah fiqah. Ia mengumpulkan permasalahan fiqah yang mempunyai ‘illah yang sama di bawah satu kaedah.

Hujah Atau Tidak

SOALAN: Jika begitu, adakah kaedah-kaedah fiqah boleh digunakan sebagai hujah iaitu dalil dalam menetapkan sesuatu hukum?

Jawapan

Perkara ini memerlukan perincian. Sekiranya kaedah-kaedah fiqah diambil daripada al-Quran dan sunnah, maka kita boleh berhujah dengan kaedah tersebut. Contohnya seperti kaedah al-masyaqaah tajlibu al-taysir yang disebutkan di atas. Ia diambil daripada firman Allah: “Allah tidak menjadikan kesulitan dalam agama kamu.” (Surah al-Hajj: 78)

Sekiranya sesuatu kaedah diambil daripada perkara yang diasaskan oleh fuqaha, maka terdapat dua pendapat:

1) Pendapat Ibn Farahun: Bukan hujah.

2) Pendapat al-Qarafi: Hujah. Pada pandangan saya pula, ia boleh digunakan pada masa ini. Ini kerana kita sukar mendapatkan seorang mujtahid yang mampu memahami dalil-dalil syarie dan mengeluarkan hukum daripadanya.

Pembahagian Kaedah

SOALAN: Boleh ustaz nyatakan contoh-contoh qawaid fiqhiyah ini?

Jawapan

Imam al-Sayuti meletakkan kaedah-kaedah fiqah dalam kitabnya, Al-Asybah Wa Al-Nazair yang terbahagi kepada tiga bahagian.

Buku Kaedah Fiqah

SOALAN: Boleh ustaz sebutkan pula buku-buku kaedah fiqah yang penting untuk rujukan?

Jawapan

Antara kitab-kitab kaedah fiqah yang masyhur dan boleh dipelajari ialah:

Insya-Allah, kita akan terus membincangkan dengan lebih lanjut tentang permasalahan usul fiqah pada keluaran akan datang.

Wallahu a‘lam.

USTAZ AHMAD FAUWAZ FADZIL

Sumber artikel daripada majalah al-Ustaz isu No.19